Đề bài: Cảm nhận của em về bài thơ Cáo tật thị chúng (Có bệnh bảo mọi người) của Mãn Giác Thiền Sư.
Về thời nhà Lý (1009-1225) Thăng Long trở thành kinh đô nước Đại Việt. Sau chiến thắng sông Cầu – Như Nguyệt (1076), nền độc lập của Tổ quốc ta được củng cố, ý thức dân tộc phát triển mạnh mẽ. Việc học hành được mở mang. Kinh tế nông nghiệp-và thủ công nghiệp phát triển khá phồn thịnh. Đạo Phật trở thành quốc giáo. Việc xây chùa, đúc chuông, tạc tượng, in kinh Phật,… diễn ra sôi nổi khắp mọi nơi. Các vua nhà Lý rất sùng bái đạo Phật. Nhiều vị Thiền sư, được triều đình trọng vọng. Họ là những con người lỗi lạc, đức trọng, tài cao, giỏi thơ văn, tên tuổi sáng ngời sử sách.
Trong số đó, Thiền Sư Mãn Giác (1052-1096) là một vị cao tăng mang tâm hồn thi sĩ tuyệt đẹp. Bài Cáo tật thị chúng được vị Thiền Sư đọc cho các đệ tử nghe, khi ông lâm bệnh trọng, trước lúc qua đời. Vốn là một bài kệ (kinh kệ) hàm chứa triết lí đạo Phật cao sâu, nhưng lại tươi mát, gợi cảm, đầy thi vị. Nguyên tác bằng chữ Hán. đây là bản dịch thơ:
Xuân ruổi trăm hoa rụng
Xuân tới, trăm hoa cười
Trước mắt việc đi mãi
Trên đầu già đến rồi
Đừng bảo xuân tàn hoa rụng hết
Đêm qua, sân trước một nhành mai
(Ngô Tất TỐ dịch)
Bài kệ – thơ đã nói lên quy luật của sự sống và sự vận động: của thiên nhiên, biểu lộ tâm thế của nhà sư trước quy luật sinh tử ớ cõi nhân gian.
Cáo tật thị chúng gồm 6 câu, cứ 2 câu kết thành một liên đáng đối, hài hòa để lại nhiều ấn tượng và thú vị.
“Xuân qua, trăm hoa rụng.
Xuân tới, trăm hoa cười.”
Bước đi của mùa xuân “qua … tới”, cũng như trăm hoa “rụng … nà…”, một lối nói đầy cảm xúc, làm cho câu kệ vốn khó khăn đã trở thành câu thơ đẹp và hay. Qua đó, ta thấy tâm hồn vị Thiền Sư quả là đẹp và yêu đời !
Không cái gì không chân chính mà lại trở nên vĩ đại được.
Khuyết danh