Đề bài: Phân tích bài thơ Chợ tết của Đoàn Văn Cừ
Thời tiền chiến, Đoàn Văn Cừ chỉ mới có một số bài thơ đăng rải rác trên báo. Thế nhưng, trong cuốn “Thi Nhân Việt Nam”, Hoài Thanh đã giới thiệu 4 bài thơ của Ông với những lời nhận xét đầy trân trọng: “Trong lúc nhà thơ đồng quê, không ai có ngòi bút dồi dào mà rực rỡ như Đoàn Văn Cứ”.
Hãy đến với bài thơ “Chợ tết”. Đầu thế kỉ 20, Nguyễn Khuyến có bài thơ “Chợ Đồng” viết về cảnh chợ tết của làng quê thân thuộc nơi Ông sinh ra và lớn lên:
“… Dở trời mưa bụi còn hơi rét,
Nếm rượu tường đến được mấy ông ?
Hàng quán người về nghe xao xác,
Nợ nần năm hết hỏi lung tung…
Chợ tết diễn ra trong mưa bụi, mưa phùn và rét. Chị nghe tiếng đòi nợ cất lên “lung tung”. Chợ tết và lòng người sao mà buồn và “xao xác” thế ! Đó là một trong những cảnh lầm than của dân tộc và đất nước ta dưới thời Pháp thuộc.
Còn phiên chợ tết được nói đến trong thơ Đoàn Vãn Cừ lại tưng bừng tươi vui. Bài thơ được viết vào những năm 1936-1939, thời kì nền kinh tế Việt Nam phát triển nhất trước Cách mạng. Nông thôn được mùa liên tiếp nhiều năm. Hiện thực ấy đã được phản ánh một cách sinh động, nên thơ trong bài “Chợ Tết”. Đó là điều cần biết để cảm hiểu bài thơ này.
“Chợ tết” gồm có 44 câu thơ, viết bằng thể thơ 8 tiếng, sử dụng vần chân, hai câu đi liền nhau một vần; vần bằng, vần trắc nối tiếp, luân chuyển. Bài thơ có 3 phần:
Lòng yêu nước là tình yêu kiên định, tuyệt đối với quốc gia, không phải là sẵn sàng phụng sự nó mà không phê phán, hay ủng hộ những yêu sách không chính đáng, mà là thẳng thắn đánh giá những tội lỗi và thói xấu của nó và sám hối cho chúng.
Patriotism means unqualified and unwavering love for the nation, which implies not uncritical eagerness to serve, not support for unjust claims, but frank assessment of its vices and sins, and penitence for them.
Aleksandr Solzhenitsyn
