ĐỀ BÀI: Chọn và chép lại một bài ca dao đã học ( lớp 7) mà em thích. Phân tích tình cảm được diễn tả và những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong bài ca dao đó.
BÀI VIẾT
Trong ca dao, người nông dân xưa thường mượn hình ảnh con cò để diễn tả cuộc đời, thân phận đau khổ trái ngang. Vì thế hình ảnh con cò đã trở thành một tín hiệu nghệ thuật quen thuộc gợi lên tình thương yêu và sự cảm thông sâu sắc trong tâm hồn của mỗi chúng ta. Bài ca dao dưới đây cũng viết về hình ảnh con cò và cũng gợi tình yêu thương như thế:
Nước non lận đận một mình,
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.
Ai làm cho bể kia đầy,
Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?
Trong các loài chim kiếm ăn ở đồng ruộng thì con cò là gần gũi với những người nông dân hơn cả. Những lúc cấy gặt, cò sống ngay trên đồng ruộng. Chúng lặn lội theo những luống cày mò mẫm để kiếm ăn. Khi những miếng mồi ngon ở dồng ruộng đã hết, cò lại đến ở những bụi tre và kiếm ăn ở trong hồ ao vào mùa nước cạn. Cò có nhiều nét tương đồng với cuộc đời và phẩm chất của những người nông dân. Bởi cò cũng như người, cũng vất vả, khó khăn, cũng phải vượt qua những gian nan để duy trì sự sống.
Con cò trong bài ca dao trên cũng thế, cũng lận đận và vất vả. Thân cò gầy guộc vậy mà phải bươn trải giữa chốn nước non, vẫn phải lên thác xuống ghềnh để tìm kế sinh nhai cho mình và chắc còn cả đàn con nhỏ. Nó cứ bươn ba như thế để mà kiếm sống. Và trong cuộc đời, nó đã gặp không biết bao lần cái cảnh ao đầy, bể cạn ngang trái, khó khăn. Hai cặp câu thơ lục bát vừa giàu hình ảnh lại vừa có những cặp từ đối xứng với nhau {lên >< xuống, thác > < ghềnh, bề đầy > < ao cạn). Vì thế mà bài ca dao tuy ngắn nhưng giá trị nội dung rất sâu xa. Hình ảnh thân cò chẳng khác chút nào hình ảnh người nông dân cùng cực khi xưa. Họ cũng phải chịu bao đắng cay vùi dập. Họ phải gánh trên đôi vai nhỏ bé của mình những ngày lo lắng mang sức nặng ngàn cân. Đó là nỗi lo thuế khóa, lo hạn hán mất mùa, lo đăng lính, lo nay ốm mai đau…
Biết cách gợi ý là nghệ thuật của giảng dạy. Để đạt được nó, chúng ta phải đoán được điều gì sẽ gây hứng thú; chúng ta phải học cách đọc linh hồn con trẻ như chúng ta đọc một bản nhạc. Và rồi, chỉ đơn giản là nhờ đổi điểm nhấn, chúng ta tiếp tục lôi cuốn và biến đổi bài hát.
To know how to suggest is the great art of teaching. To attain it we must be able to guess what will interest; we must learn to read the childish soul as we might a piece of music. Then, by simply changing the key, we keep up the attraction and vary the song.
Henri Frederic Amiel
