Sử 8-Bài 27- KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỶ XIX .
Lược đồ phong trào nông dân yên Thế
I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ ( 1884- 1913) .
-Yên Thế ở Tây Bắc tỉnh Bắc Giang là vùng đất đồi , cây cối,rậm rạp ,địa hình hiểm trở ,thông sang Tam Đảo, Thái Nguyên, Phúc Yên, Vĩnh Yên
-Thích hợp với lối đánh du kích, dựa vào địa thế hiểm trở và công sự dã chiến, đánh nhanh và rút nhanh lại rất thuận tiện khi bị truy đuổi.
*Nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa Yên Thế:
+ Pháp cướp đất làm đồn điền , khai mỏ , làm đường giao thông ..
+ Để bảo vệ cuộc sống , nông dân Yên Thế đứng lên đấu tranh .
+ Kết hợp với truyền thống yêu nước vốn có .
* Diễn biến , gồm ba giai đoạn :
Giai đoạn I:
-1884- 1892: do Đề Nắm chỉ huy , nghĩa quân hoạt động riêng rẽ , chưa có sự chỉ huy thống nhất .
-Tháng 4- 1892 do Đề Thám chỉ huy.
+ Giai đoạn II: 1893-1908:
-Do Đề Thám chỉ huy , vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở .
-Nghĩa quân đã chiến đấu quyết liệt, buộc kẻ thù hai lần phải giảng hòa và nhượng bộ một số điều kiện có lợi cho ta.
-Đặc biệt trong thời kì giảng hòa lần thứ hai(12-1897) Đề Thám cho sản xuất ở Phồn Xương , xây dựng quân đội , sẵn sàng chiến đấu .
-Nhiều nhà yêu nước đã tìm đến như Phan Bội Châu , Phan Châu Trinh
+ Giai đoạn III: 1909-1913
-Phát hiện thấy Đề Thám có dính líu đến vụ đầu độc lính Pháp ở Hà nội .
- Pháp tập trung lực lượng tấn công qui mô lên Yên Thế .
- Lực lượng nghĩa quân hao mòn .
- Ngày 10-2-1913 Đề Thám bị sát hại phong trào tan rã .
Ý nghĩa : là trang sử vẻ vang của dân tộc , chứng minh khả năng hùng hậu của nông dân trong lịch sử chống Pháp xâm lược.
Lược đồ căn cứ Yên Thế
II. PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỶ XIX.
Phong trào bùng nổ sau đồng bằng nhưng tồn tại bền bỉ và kéo dài :
+ Tại Nam Kỳ : người Thượng , Khơ -me, X- tiêng , cùng người Kinh sát cánh đánh Pháp .
+ Tại miền Trung do Hà văn Mao, Cầm Bá Thước lãnh đạo .
+ Tại Tây Nguyên : các tù trưởng kêu gọi nhân dân rào làng chiến đấu.
+ Vùng Tây Bắc dân tộc Thái , Mường , Mông tập hợp dưới ngọn cờ của Nguyễn Quang Bích , Nguyễn văn Giáp chống Pháp .
+Tại Sơn La , Yên Bái do Đèo Chính Lục , Đặng Phúc Thành cầm đầu phục kích quân Pháp ở nhiều nơi.
+ Đồng bào Mông ở Hà Giang do Hà Quốc Thượng lãnh đạo nổi dậy chống Pháp .
+ Tại vùng Đông Bắc bùng nổ phong trào của người Dao , người Hoa , tiêu biểu là đội quân của Lưu Kỳ .
* Nhận xét :
-Muộn hơn , phát triển mạnh mẽ , diễn ra bề bỉ và lâu dài.
-Diễn ra ở khắp các vùng miền núi
-Có sự tham gia của các dân tộc thiểu số như Thái, Mường, Mông, Dao, Hoa, Khơ-me và các dân tộc Tây Nguyên.
-Hỗ trợ cho các cuộc đấu tranh của đồng bào ở vùng đồng bằng
-Góp phần làm chậm quá trình xâm lược và bình định của Pháp.
* Nguyên nhân thất bại của khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi :
-Bó hẹp trong 1 địa phương , bị cô lập , so sánh lực lượng chênh lệch .
-Bị Pháp và phong kiến đàn áp .
-Do chưa có sự lãnh đạo của giai cấp tiên tiến .
* Ý nghĩa lịch sử :
-Chứng tỏ sức mạnh to lớn tiềm tàng của nông dân .
-Làm chậm quá trình xâm lược và bình định của của Pháp .
-Xứng đáng nối tiếp truyền thống yêu nước của tổ tiên .
TRẮC NGHIỆM.
1. Tại sao cuộc khởi nghĩa của Hoàng Hoa Thám ở Yên Thế là phong trào nông dân?
a. Lãnh đạo và lực lượng khởi nghĩa đếu là nông dân.
b. Vì cuộc khởi nghĩa nổ ra tại thành thị nhưng được nông dân ủng hộ tích cực.
c. Vì cuộc khởi nghĩa chỉ chống triều đình phong kiến .
d. Tất cả câu trên đều đúng .
2. Nguyên nhân thất bại của phong trào nông dân Yên Thế ?
a.Bó hẹp ở địaphương, bị cọ lập, lực lượng chênh lệch.
b. Bị thực dân Pháp cấu kết với phong kiến đàn áp.
c. Chưa có sự lãnh đạo của giai cấp tiên tiến.
d. Cả ba đều đúng .
3. Ý nghĩa của phong trào nông dân Yên Thế?
a. Làm chậm quá trình xâm lược và bình định của thực dân Pháp .
b. Chứng minh sức mạnh của nông dân.
c. Kế tục truyền thống yêu nước của dân tộc.
c. Cả ba đều đúng.
4.
Yên Thế thuộc tỉnh?
a. Hà Giang.
b. Thanh Hóa.
c. Bắc Giang .
d. Sơn Tây.
5.
Hoàng Hoa Thám có biệt hiệu là gì?
a. Bình Tây Đại Nguyên soái .
b. Quận He.
c. Hùm Thiêng Yên Thế .d. Một tên gọi khác:
6. Lãnh đạo phong trào Yên Thế thuộc giai cấp nào ?
a. Thương nhân.
b. Văn thân sĩ phu.
c. Nông dân.d. Vương hầu.
Đoàn thị Hồng Điệp sưu tầm và biên tập
đường.
Nghĩa quân Yên Thế
Căn cứ Chợ Gồ
Yên Thế , thủ cấp của một anh hùng bị Pháp sát hại sau vụ đầu độc năm 1908.
ĐỀ THÁM VÀ CÁC CON
THỦ LĨNH ĐỀ THÁM
NGHĨA QUÂN YÊN THẾ
NGHĨA QUÂN BA BIỂU
NHÓM ĐỀ THÁM
THẾ MUI VỢ CA DINH
BỐ VỢ ĐỀ THÁM
ĐẠI GIA ĐÌNH ĐỀ THÁM
CĂN CỨ CỦA NGHĨA QUÂN
NGHĨA QUÂN BỊ BẮT
NGHĨA QUÂN BỊ GÔNG
NGHĨA QUÂN BỊ CHẶT ĐẦU
NGHĨA QUÂN BỊ ĐI ĐẦY
TỬ HÌNH NGHĨA QUÂN
PHÁP HỎI CUNG
GIA ĐÌNH ĐỀ THÁM BỊ BẮT
Đoàn thị Hồng Điệp sưu tầm và tổng hợp
